QƏHVƏNİN FAYDALARI

RADİOFM.az " MARAQLI MƏLUMATLAR " SİLSİLƏSİNDƏN KOFENİN FAYDALARINDAN YAZIR:

Qəhvə (ərəb. قهوة‎‎‎ – "ehtiraslandıran içki") — qovrulmuş və üyüdülmüş qəhvə dənəciklərindən hazırlanmış isti içki. Dünyanın bir çox ölkələrində kofe adı ilə məşhurdur.
İlk dəfə qəhvə Həbəşistanın cənub qərbində yerləşən Qaffa bölgəsində aşkar olunmuşdur. Sonralar qəhvə Mərkəzi Ərəbistana gətirilir. Yəmənin cənub qərb hissəsində becərilir. Bu günə kimi də Yəmən dünayada ən böyük qəhvə istehsalçısıdır. Hazırda dünayda 50-dən çox ölkədə qəhvə bitkisi növləri becərilir.

Qəhvənin hazırlanmasının Həbəşistan üsulu ən qədim üsul sayılır. Dənəciklər qovrulduqdan sonra üyüdülür. Üyüdülmüş qəhvə tozu su və qəndlə birlikdə qaynadılır və Yabana adlanan maye hazırlanır. Onu kiçik piyalədə içirlər.

Yohan Volfqanq Göte qəhvə dənəciklərini distilə etmək ideyasını verir. Bu ideyanı həyata keçirən zaman kimyaçı Fridlib Runq kofeini aşkar edir.

Tezliklə qəhvə Fars və Osmanlı İmperiyasına yayılır. 1517-ci ildə Yavuz Sultan Səlimin dövründə türk əsilli Özdəmir Paşa Yəməndə içdiyi və çox sevdiyi qəhvəni İstanbula gətirməklə qəhvəni Avropaya ilk gətirən şəxs kimi tarixə düşür. Qahirəyə qəhvə ilk dəfə 1532-ci ildə gətirilimişdir. Paralel olaraq qəhvə Suriya və Kiçik Asiyaya da yayılır. Qəhvənin tətbiqi 1538-ci ildə Yəmənin işğalından sonra daha güclənir. 1554-cü ildə Osmanlı imperiyasında gedən çəkişmələrdən sonra İstanbulda qəhvə evi açılır. Buna baxmayaraq qəhvənin ölkədə rəsmi içki kimi qəbul edilməsi tanzimatın 1839-cu ildə apardığı islahatlara qədər davam etmişdir.

1573-cü ildə Almaniyalı həkim Leonard Rauvolf Aleppoda bu içkinin dadına baxır və 1582-ci ildə onun haqqında yazır.Başqa mənbələrə görə 1592-ci ildə Prospero Alpino tərəfindən qəhvə İtaliyaya gətirilir.

1645-ci ildə Venedihdə, 1650-ci ildə Oksfordda və 1652-ci ildə Londonda qəhvə evləri mövcud idi. Fransada ilk dəfə qəhvə evi 1659-cu ildə tikilir. Vyanada qəhvə evi 1683-cü ildə türklərə qarşı müharibədə ələ keçirilmiş 500 kisə qəhvə qənimətindən sonra açılmışdır. Bu evi türklərin əsiri olmuş polşalı Georg Kolşitçki təşkil etmişdir. Almaniyada qəhvə Fransadan gətirilir və ilk dəfə olaraq 1673-cü ildə Bremendə qəhvə evi təşkil olunur. Az keçməmiş bu bütün Almaniyanı bürüyür və XVII əsrin sonu böyük şəhərlərin əksəriyyətində qəhvə evləri fəaliyyət göstərirdi.

1899-cu ildə isveçrə kimyaçısı Maks Morqentaller qəhvə tozunu düzəldir. Həll olan qəhvə XX əsrin 40-cı illərindən başlayaraq geniş yayılır.
Dadından çox qoxusunu sevdiyim bu içki sağlamlığımız üçün ziyandırmı, yoxsa faydalıdırmı? Bu gün bu haqda sizinlə bölüşmək istəyirəm.


Dünyada ən çox kofe istehsal edən ölkə Braziliyadır.



Tərkibindəki kofein ürək-damar və sinir sistemini bir növ qıcıqlandırıcı təsir göstərərək onları oyandırır. Buna görə də kompüterlə işləyən və digər əqli işləri sürətlə görmək istəyən insanlar, xüsusilə də ofis şəraitində gərgin çalışanlar qəhvə ilə ayaqda qalmağa çalışırlar.
Araşdırmalar həmçinin, kofeinin beyində gedən yaşla əlaqədar olaraq neqativ dəyişikliklərin qarşısını aldığını və nəticədə Alzgeymer və Parkinson kimi xəstəliklərin qarşısını almasına kömək etdiyini göstərir.
Günə 2 fincandan çox olmayaraq kofe içmək sağlamlığa bir çox komponentlər üzrə xeyirlidir və gümrahlığı artırır, başağrı, yorğunluq olduqda aradan qaldırmaqda köməkçi olur.
Kofe maye qovucu təsirə malikdir deyə kofe qəbulundan bir qədər sonra su içmək düzgün olar.

Kofe maskası tərkibində antioksidant olması dəri üçün faydaları arasında ən çox diqqət çəkən xüsusiyyətidir. Buna görə də dərini sərbəst radikallardan qoruyur və dərinin cavanlaşmasına kömək edir. Həmçinin, maskanım tərkibində olan kiçik hissəciklər dəri üzərində aşındırıcı təsir yaradır, ölü dərini təmizləyir və üzü daha hamar edir.

Yaşlanma əleyhinə kremlərin tərkibindəki incəlikdə kofe görmək çox normaldır. Çünki, kofe dəridə qırışlara qarşı xüsusiyyətlərə malikdir. Kofe maskası tərkibindəki kofein dərinin toxumasını yaxşılaşdırmağa kömək edir, dəridəki nahamarlıqları aradan qaldırır və dərini daha yumşaq edir. Kofein də dəridəki yorğunluq izlərini azaldır, dərinin şişkinliyini aradan qaldırır.
Uzun müddət istifadə etdikdə şəkər, narkotik kimi asılılıq yaradır və siz bir günü belə kofesiz keçirə bilmirsiniz.
Tərkibindəki kofestol maddəsi qanda xolesterini yüksəldir.
Qəhvənin tərkibindəki kafein orqanizmin dəmiri saxlamasına imkan vermir və kalsiumun bədəndən sidik yolu ilə çıxmasına səbəb olur. Bütün bunlar sümük əriməsi riskini çoxaldır.
Miqren və qəhvə tamamİ ilə bir-birinə ziddir. Qəhvənin tərkibindəki qarışıqlar beyində olan hüceyrələrə təsir edir və migren ağrıları yaradır.
Həddindən artıq qəhvə içmək qan təzyiqinin yüksəlməsinə səbəb olur.
Qəhvənin çox istifadə olunması ürəyə zərər göstərir.


Hamiləlik dövründə qəhvə içmək qəhvədəki kafein ana bətnindıki körpəyə zərərlidir. Buna görə hamilə qadınlar qəhvədən istifadə edərkən ehtiyatlı olmalıdır.
Qəhvənin tərkibində olan kafein səbəbilə gündə 3 stəkandan çox qəhvə içən xanımlarda doğuş faizi aşağı düşür.
Qəhvə, mədə xorası və qastrit kimi xəstəliklər törədir. Bu cür xəstələrin qəhvədən çox istifadə etməsi narahatlıqların daha da artmasına və pisləşməsinə səbəb olur. Çünki, qəhvə mədəni qıcıqlandırır və mədə turşu ifraz etməyə başlayır.
QƏLƏMƏ ALDI: PİYALƏ BAYRAMQIZI